مشروح گفت‌وشنود هاشمي و موسوي

موضوع دانشگاه آزاد و وقف اموال ۲۵۰ هزار ميلياردي آن از حدود سه سال قبل به يكي از مهمترين سوژه هاي خبري كشور تبديل شده بود.

به گزارش فارس، اين موضوع در كش و قوس حركت اصلاحي شوراي عالي انقلاب فرهنگي از يك سو و تلاش هيأت امناي دانشگاه آزاد براي حفظ وضعيت موجودش از سوي ديگر در حالي به يكي از مهم‌ترين موضوعات كشور تبديل شد كه روز تصويب طرح جنجالي آن در مجلس، يكشنبه سياه نام گرفت.

بر اساس مصوبه مجلس كه هيأت رييسه از طرف كميسيون اصل ۹۰ در تصويب آن مقصر شناخته شد، اموال عمومي دانشگاه آزاد به بهانه وقف، تبديل به اموال خصوصي مي شد و اين كار، رنگ قانوني مي گرفت. اين مصوبه البته با مقاومت اكثريت نمايندگان انقلابي پس از دو روز، خنثي و همين موضوع موجب شد تا هيأت امناي دانشگاه آزاد به يك‌باره اعلام كند اموال دانشگاه را وقف كرده و صيغه آن را هم جاري كرده است!

در مقابل اين اقدام، شوراي عالي انقلاب فرهنگي بر مصوبه قانوني خود اصرار كرد و تا يك قدمي تغيير رييس دانشگاه آزاد پيش رفت. بحث ناتمام ميان هيأت امنا و شوراي عالي انقلاب فرهنگي كار را به آنجا رساند كه رهبر انقلاب مجبور به مداخله و تعيين يك هيات كارشناسي فقهي به رياست رئيس قوه قضائيه براي بررسي موضوع شدند. هيأت كارشناسي مربوطه نيز پس از بررسي موضوع به اين نتيجه رسيد كه وقف دانشگاه آزاد، غيرشرعي و غيرقانوني است و از طرف ديگر هم رهبري اعلام كردند اصلاحيه شوراي عالي انقلاب فرهنگي در ماده ۵ و ۱۰ اشكالاتي دارد كه بايد تغيير كند. هفته گذشته، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي موارد اصلاحي را اعلام كرد و اكنون هيأت مؤسس اين دانشگاه دو هفته فرصت دارد تا افراد پيشنهادي خود را براي عضويت در هيأت امنا معرفي كند.

در عين حال،‌ هفته نامه ۹ دي، امروز سندي از مشروح مذاكرات يكي از جلسات هيأت امناي دانشگاه آزاد را منتشر كرده كه با مرور آن مي توان به ريشه بسياري از مواضع اتخاذ شده و يا سكوت برخي از خواص در حوادث اخير رسيد.

در ادامه، ابتدا خلاصه اي از اين جلسه و سپس به دليل اهميت مطالب طرح شده، عين مذاكرات طرح شده آورده مي شود:

هيأت امناي سابق دانشگاه آزاد در جلسه تاريخ ۷ اسفند ۸۷ در خصوص موضوع وقف اموال دانشگاه آزاد و تغيير اساسنامه آن تشكيل جلسه مي دهد. در اين جلسه، هاشمي رفسنجاني ابتدا در خصوص ارسال اساسنامه پيشنهادي در دست بررسي خودشان به شوراي عالي انقلاب فرهنگي و همچنين ارسال كامل يا ناقص آن براي مقام معظم رهبري، از اعضا نظرخواهي مي كند و هر يك از اعضا، نظر خود را عنوان مي‌كنند. ميرحسين موسوي در بين حاضرين بيش از ديگران نگران موضوع وقف دانشگاه آزاد است، بنابراين، پيشنهاد مي كند كه وقف اموال، در اساسنامه نيايد؛ بلكه اول وقف شود و بعدا اساسنامه پيشنهادي براي رهبري ارسال شود تا وي در برابر عمل انجام شده قرار گيرد. برخي از اعضا در مذاكرات خود از اين كه سازمان اوقاف بتواند نسبت به اين وقف، اشرافي پيدا كند، احساس نگراني مي كنند و حتي يكي از اعضا خطاب به هاشمي مي گويد: "شما بايد با آقا صحبت كنيد حتماً توليت دانشگاه آزاد مثل خيلي چيزهاي كوچك‌تر از اين، زير نظر ولي فقيه باشد و نفرات آن را هم مجمع تشخيص مصلحت، شوراي نگهبان و... يعني افراد هيات موسس را هم ولي فقيه زمان مشخص كنند، در اين صورت از شمول كار هم بيرون مي‌آيد. "

مشروح مذاكرات:

هاشمي: "نه من با اين موافق نيستم، اگر بدهيم به اختيار ولايت فقيه، خيلي آسان مثل بقيه جاها در مسيرهايي مي‌افتد كه نمي خواهيم. مثل بنياد مستضعفان و تبصره ۸۲ مي شود؛ آنها هم اموال‌شان كمتر از دانشگاه آزاد نيست. آن وقت آدم نمي‌داند چه اتفاقي ممكن است بيفتد. "

موسوي: "بله مي‌توانيم با اين قيد بياوريم كه وقف با هيات موسسان خواهد بود و هر كدام از ما هم هر زمان فوت كرديم، چه كسي جايگزين شود و حتي نفرات بعد از آن را هم مي‌توانيم مشخص كنيم. "

هاشمي: "بله من هم مي‌گويم همين طور تغيير كند. چون وقتي برود زير نظر رهبري، رهبري يك‌سري ملاحظاتي دارند كه معلوم نيست در دانشگاه‌ها بتوانيم آن را اعمال كنيم. مثل اينكه چه كسي را نصب بكنيم و چه كسي را نصب نكنيم. اصلاً مسئوليت لوث مي‌شود. "

جاسبي: "من هم موافق آقاي هاشمي هستم... ما قبل از اينكه وقف كنيم، بدهيم آقاي خامنه‌اي نگاه كنند، نظر بدهند و آنجاهايي كه ما نظر داريم، ايشان تأييد بكنند كه مثلاً بعداً شوراي عالي دبّه در نياورند و دست‌كاري نكنند. بعد اينجا بياوريدش و صيغه را بخوانيم و صلوات بفرستيم تا ديگر آنها نتوانند آن قسمت را دست بزنند؛ چون با آن نيتي كه واقف، وقف مي‌كند، هيچ‌كس نميتواند دست‌كاري كند. "

هاشمي: "من هنوز نگران اين هستم كه حتي با اين فرض، اينها در اساسنامه‌اي كه اصلاح مي‌كنند، بندي را بگنجانند كه به نحوي دست اوقاف را به يك جاي آن بند كنند تا يك شرّي درست كنند. "

هاشمي سپس ادامه مي‌دهد: "در اساسنامه و وقف‌نامه بياوريم اين اعضاي هيات موسس كه موجودند تا زماني كه هستند، خوب است و كسي نمي‌تواند عزل‌شان كند و براي جايگزيني اينها، هيأت مؤسس، خودش بايد افرادي را انتخاب كند و بعد از ما هم همين طور باشد. چون ما افرادي را معرفي مي‌كنيم كه قبول‌شان داريم. يعني هميشه، هيأت مؤسس براي جايگزيني افراد، خودش تصميم مي‌گيرد كه بنابراين توليت آن يك توليت ممتد و بر اساس تفكر همين جمع خواهد بود... يعني بايد راه ورود را ببنديم. "

موسوي: "بايد به جاي اعضاي هيأت موسس در اساسنامه، نام اين ۹ نفر را با عنوان بياوريم كه اينها وقف‌كنندگان هستند تا اگر مؤسس تغيير كرد، وقف برنگردد. "

در اين بين، هاشمي پيشنهاد يكي از اعضا را كه گفته بود (در صورت فوت كليه يا اكثريت اعضاي مؤسس در يك زمان، ولي فقيه تصميم گيري كند و اين مسأله در اساسنامه گنجانده شود) رد كرده و مي‌گويد: "ولي فقيه خوب است؛ ولي اشكالش اين است كه بعداً اگر نظام ما ولي فقيه نداشته باشد، اگر ما بخواهيم وقف ابدي باشد كه نمي‌شود بگوييم ولي فقيه؛ ممكن است نظام ما ولي فقيه نداشته باشد... تعدادي علي البدل داشته باشد كه در صورت حادثه جايگزين شود. "

يكي از اعضاء مي گويد: "پس مرجعيت شيعه را جايگزين كنيم. "

هاشمي: "نخير! همان كه گفتم... براي اينكه دست‌مان بسته نباشد، عناوين كلي مثل آموزش، تحقيق، توسعه كشور، توسعه علم را در وقف نامه بياوريد كه بعداً متولي وقف، مصاديق آن را تشخيص مي‌دهد. عناويني بگوييد كه همه چيز را شامل بشود. "

هاشمي در پايان در حالي كه در ابتداي جلسه اعلام كرده بود در ديدار خصوصي با رهبر انقلاب، ايشان به وي فرموده‌اند شوراي عالي انقلاب فرهنگي در جريان جلسه فوق قرار گيرد، بدون توجه به آن توصيه مي‌گويد: "ما خبر اين جلسه را نبايد منتشر كنيم چون من به آقاي خامنه‌اي گفته‌ام ما در اين جلسه مي‌خواهيم تصميماتي بگيريم و بعد آن را به شوراي عالي انقلاب فرهنگي بدهيم. اگر خبر اين جلسه را منتشر كنيم و مصوبات را به شورا ندهيم، خوب نيست، بنابراين خبر اين جلسه را ندهيد. "

اكنون چند سئوال جدي مطرح است كه آقاي هاشمي به عنوان رييس مجلس خبرگان بايد به آنها پاسخ دهد:

در قسمتي از اين جلسه، هاشمي مي گويد براي اين كه دست‌مان در وقف اموال دانشگاه، باز باشد، بايد از عناوين كلي مثل آموزش، تحقيق و توسعه كشور در وقف نامه استفاده كنيم. دقت كنيد اين دقيقاً همان كاري است كه در طرح برخي از نمايندگان وابسته به دانشگاه آزاد در مجلس صورت گرفت و مشهور شد به مصوبه يكشنبه سياه. بنابراين بر خلاف آنچه طراحان مصوبه يكشنبه سياه ادعا مي كردند، اين طرح از ابتدا براي نجات دانشگاه آزاد بوده است.

اما مهم‌ترين نكته در اين مذاكرات اين است كه هاشمي رفسنجاني در حالي كه در رأس مجلس خبرگان قرار دارد و بايد مدافع اصلي اصل ولايت فقيه باشد، چگونه احتمال مي دهد شايد روزي نظام ما ولي فقيه نداشته باشد؟ آيا اساساً نظام بدون ولايت فقيه، اسلامي و مشروع خواهد بود؟ چگونه است هاشمي رفسنجاني دانشگاه آزاد را هميشگي مي داند ولي ولايت فقيه را نه؟ كدام نظام مدّنظر هاشمي است كه ولي فقيه ندارد؟

شايد گفته شود اين ادبيات هاشمي سهو لسان بوده و نه اعتقاد قلبي هاشمي؛ اين احتمال، هر چند ممكن است اما با بررسي مواضع هاشمي قبل از فتنه تا امروز به همگان ثابت مي كند كه اين، سهو لسان نيست بلكه نشان از تغيير نگاه هاشمي به اين مقوله دارد. با اين حساب بايد پرسيد در اين صورت آيا واقعاً هاشمي رفسنجاني باز هم بايد بر صندلي رياست خبرگان تكيه بزند؟ سستي در اعتقاد به ولايت فقيه چگونه با چنين جايگاهي تطابق دارد؟

در قسمتي از جلسه، هاشمي دليل مخالفت خود با پررنگ شدن نقش رهبري در سرنوشت دانشگاه آزاد را اينگونه اعلام مي كند كه در اين صورت، دانشگاه مي افتد در مسيري كه ما نمي خواهيم! ايشان بايد توضيح دهد اين چه مسيري است كه رهبر انقلاب مي خواهد و هاشمي نمي خواهد؟ هاشمي در بخش ديگري مي‌گويد رهبري ملاحظاتي دارند كه معلوم نيست ما بتوانيم اعمال كنيم، مانند عزل و نصب رؤساي دانشگاه‌ها! مگر رؤساي دانشگاه آزاد قرار است چه كساني باشد كه تغيير آن‌ها غيرممكن نشان داده مي شود؟ به دنبال چه افرادي هستند كه مخالفت ولي فقيه را در پي خواهد داشت؟

چرا هاشمي رفسنجاني از اعضاي جلسه مي خواهد مشروح مذاكرات اين جلسه منتشر نشود؟ خود او در ابتدا نظر رهبري را مبني بر لزوم اطلاع اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي بيان مي دارد و در پايان، بر خلاف آن دستور مي‌دهد. چرا طراحي مشترك ايشان با آقاي جاسبي و موسوي منجر به تحت فشار قراردادن رهبري مي‌شود؟