خطر کم کاری مخفی تیروئید را جدی بگیرید

یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌ها تشخیص بیماری در مراحلی است که علائم چندانی ندارد و بیمار هنوز از آن با‌خبر نیست.در واقع در این مرحله بیماری هنوز چندان شدید و علامتدار نشده است. همه بیماری‌ها چنین نیستند. برخی بیماری‌ها مثل آسم یا نارسایی قلبی از همان ابتدا علائم آزار‌دهنده‌ای دارند و بیمار از ابتدا در‌صدد معالجه بر می‌آید. متاسفانه بیشتر بیماری‌های مزمن و خطرناک چنین نیستند و دیر ظاهر می‌شوند.

در مورد این بیماری‌ها معاینه و آزمایش دوره‌ای و سالانه می‌تواند بیماری را آشکار کند‌. البته برخی بیماری‌های مخفی وقتی توسط علم روز پزشکی تشخیص داده می‌شوند، به دلیل استرس و وسواسی که پزشک و بیمار به خرج می‌دهند، بیش از آن که در جهت معالجه آن کوشش شود، باعث به‌هم خوردن سیر طبیعی زندگی فرد می‌شود که باید از این نوع زیاده‌روی‌ها اجتناب کنیم.


در سال‌های نه‌چندان دور که روش‌های تشخیصی بیماری‌های تیروئیدی خیلی پیشرفت نکرده بود، پرکاری تیروئید زمانی تشخیص داده می‌شد که بیمار دچار لاغری شدید، ضعف شدید عضلات و نارسایی قلبی می‌شد.در مورد چنین بیمارانی پزشک می‌توانست با همت و تلاش زیاد تا حدی سیر بیماری را کاهش دهد و از طرفی تسکینی برای رنج‌ها و آسیب‌های بیماری فراهم کند. این در حالی بود که غول بیماری گاهی آن‌قدر سرکش شده بود که بیمار را از پا درمی‌آورد. اکنون چنین تابلویی از بیماری کمتر دیده می‌شود.

وقتی یک زن یا مرد با شکایت از کم شدن وزن، اضطراب بی‌دلیل و تپش قلب به پزشک مراجعه می‌کند، معمولا در قدم اول بعد از معاینه تیروئید و قلب برایش آزمایش‌های تیروئید درخواست می‌شود که می‌تواند یک بیماری پرکاری تیروئید در مراحل اولیه را شناسایی و در همان مراحل اول آن را درمان کند.

اکنون دانش پزشکی از این هم فراتر رفته و گاهی بدون این که بیمار اصلا شکایتی داشته باشد، می‌توان وجود یک بیماری مخفی را که ممکن است در شرایط خاصی به او آسیب بزند، کشف و مهار کرد.

کم‌کاری تیروئید ازجمله بیماری‌هایی است که علائم چندانی ندارد و فقط در آزمایش مشخص می‌شود. درمان با دارو قبل از این که فرد علائم زیادی پیدا کند در بیشتر موارد خوب و راهگشاست. کشف این بیماری در دوران بارداری با آزمایش اهمیت زیادی دارد، ولی نباید موجب تشویش مادر شود.

برای نمونه وقتی خانمی قصد باردار شدن دارد، می‌توان با آزمایش تیروئید وجود کم‌کاری مخفی تیروئید را برایش تشخیص داد و او را درمان کرد تا در حین بارداری، جنین هورمون کافی تیروئید داشته باشد. فرض کنیم یک مادر باردار حین حاملگی متوجه کم‌کاری مخفی تیروئید می‌شود. اگر او به اشتباه تصور کند کودکش حتما دچار نقص ذهنی یا جسمی خواهد شد‌، اضطراب ناشی از آزمایش، می‌تواند بیش از کم‌کاری ملایم تیروئید به او و جنینش آسیب وارد کند‌. در این شرایط پزشک باید توضیح دهد که: به خاطر داشته باش تنها درصد کمی از مادران دچار کم‌کاری مخفی تیروئید، نوزادشان دچار مشکل می‌شود. ازطرفی درمان با تیروکسین حتی اگر دیر شروع شود احتمال این مشکل را به حداقل می‌رساند.

دکتر رضا کریمی
‌ فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم