روش کاشت سبزیجات در خانه و آپارتمان: تربچه نقلی

کاشت سبزیجات، به خصوص سبزی های خوردنی در خانه و آپارتمان لذتی دارد که هر کسی را به انجام این کار وسوسه می کند. خوردن از سبزی که با دست خودتان و در خانه و آپارتمان خودتان کاشته و رشد و پرورش یافته مزه دیگری دارد. در این قسمت شما را با روش ساده کاشت تربچه نقلی در منزل آشنا می کنیم.

تربچه
تربچه گیاهیست از لحاظ مصرف یکساله ، از لحاظ تهیه بذر دوساله ، این گیاه از ترب کوهی وحشی که اصلاح و تربیت شده بدست آمده است .
محققین گیاه شناسی محل اولیه و اصلی آن را کشورهای مصر و یا چین می دانند .
این گیاه دارای انواع و اقسام فراوانی بوده برگ‌های آن بیضی شکل و کشیده هستند و اطراف برگ دارای بریدگی و شکاف بوده و زبر(خشن) میباشد .
برگ‌ها مستقیم از ریشه خارج می شوند . قسمت اصلی و خوراکی تربچه برجستگی انتهایی برگ‌ها است که به رنگ‌های مختلف ، سفید ، قرمز ، و دورنگ دیده می شود .
تربچه ، یکی از سبزیهای اشتها آور است که در اکثر خانواده‌ها آن را مصرف می کنند. برگ آن نیز خوراکی می باشد .
عده زیادی از مردم تربچه را در منزل می کارند و در سر سفره اغلب خانواده‌ها دیده میشود .
اصولا این گیاه را به دو نوع تقسیم می کنند و کلیه انواع این گیاه را در این دو دسته قرار می دهند .
۱ – تربچه نقلی یا تربچه چهار فصل : این قسم تربچه خیلی زود سبز شده و محصول آن در مدت زمان کوتاهی بدست می آید .
تربچه به شکل و رنگ‌های : گرد قرمز ، گرد ارغوانی / گرد سفید ، گرد بنفش ، گرد قرمز نوک سفید ، تربچه نیمه بلند قرمز ، نیمه بلند قرمز نوک سفید ، نیمه بلند ارغوانی ، نیمه بلند سفید ، تربچه بلند قرمز ، تربچه بلند سفید و بلند بنفش وجود دارد .
۲ – ترب یا تربچه درشت : برای بدست آوردن محصول ترب ، مدت زمان بیشتری لازم است .
بوته‌های ترب ، بزرگتر از تربچه می باشد .
لذا بایستی فاصله بوته‌ها از یکدیگر بیشتر باشد تا فضای لازم برای رشد گیاه وجود داشته باشد .
ترب ، به دو رنگ ، سفید و سیاه وجود دارد که به نامهای : ترب سفید و ترب سیاه نامیده می شوند .
آب و هوا و خاک : تربچه در هر آب و هوا و خاکی می روید ، لکن در هوای گرم زود خَشَبی ( خشک و چوبی ) و پوک شده از مرغوبیت آن کاسته میشود . از نظر خاک ، زمان کشت را باید در نظر داشت ، باین معنی که برای کشت بهاره ، زمین شنی و سست بهتر از زمین رسی و شنی سخت می باشد .
بعکس برای کشت انواع تابستانه در زمین‌های رسی و شنی و نمدار بهترین محصول بدست می آید .
روش کاشت و ازدیاد تربچه و ترب : تکثیر تربچه ، وسیله بذر می باشد.
بذر تربچه ، قرمز رنگ ، کروی شکل و نسبتا ریز است .
قوه نامیه بذر تربچه ( قدرت سبز شدن بذر ) در حدود ۵ سال است .
به این معنی که بذر تهیه شده از تربچه برای کاشت بعدی حد اکثر تا ۵ سال قابل استفاده می باشد . ولی بهترین محصول از بذرهای جوان که حد اکثر ۳ ساله باشند بدست می آید .
بذر تربچه ۴ تا ۷ روز بعد از کاشت سبز می شود .
بذر مورد نیاز برای ۱۰۰ متر مربع زمین از انواع تربچه نقلی یا ریز ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم و برای انواع درشت ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم می باشد .
معمولا تربچه نقلی را به صورت نوبر می کارند . به این منظور از آبانماه به بعد تربچه را در زیر نایلون ، یا شاسی ، یا گلخانه کاشته ، در زمستان برداشت می نمایند .
تربچه را در هوای آزاد و فضای باز می توان بجز در طول زمستان در همه فصول کاشت .
کشت تربچه ، به دو طریق خطی ( ردیف کاری ) ، دستپاش ( کرتی ) انجام می شود .
زمان کاشت تربچه ، در فضای باز بنا به سردی هوا از اول اسفند ماه تا اول آبانماه توصیه می شود و می توان پیاپی آن را کاشت و برداشت نمود .
میزان مصرف بذر در زمان کاشت بستگی مستقیم به دقت و توجه فردی دارد که بذر را می کارد .
اگر به صورت فشرده کاشته شود ، مقدار بذر مورد نیاز بیشتر و اگر تُنُک و کم پُشت کاشته شود ، میزان بذر مورد مصرف کم خواهد بود .
( تذکر : آنچه در مورد نحوه کشت و مراقبت تربچه بیان شد شامل ترب، نیز می شود . فقط فاصله بین بوته‌های ترب ، بیشتر از تربچه خواهد بود همچنین مقدار بذر مصرفی ترب. کمتر از تربچه ، بوده و مدت زمان سبز شدن ترب طولانی تر از تربچه خواهد بود .)
روش خطی ( ردیفکاری ) : در روش خطی ، بهتر است به ترتیبی بذرها را در شیارها قرار داد که فاصله بذرها از یکدیگر ۱ تا ۲ سانتیمتر ، فاصله شیارها از هم ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر باشند . سپس خاک اطراف شیارها را بروی بذرها بخوابانند .
روش کرتی ( دستپاش ) : در روش کرتی ، بایستی دقت شود بذرها بطور یکنواخت در زمین پخش شوند .به این منظور می توان مقدار بذر مورد نیاز برای کاشت را با ۲ تا۳ برابر خاک نرم و یا ماسه مخلوط نموده ، توامآ در زمین پاشید سپس با ماله چوبی یا شن کش روی آنها را پوشانید تا بذرها زیر خاک رفته و در معرض تابش مستقیم آفتاب و هوای آزاد قرار نگیرند همچنین در دسترس پرندگان نباشند .
کود دادن : تربچه از لحاظ احتیاج به مواد غذایی و کود خیلی قانع است به نحوی که در زمینی با حد اقل مواد غذایی می توان دو نوبت متوالی در سال تربچه را کاشت . لکن برای برداشت محصول خوب و مرغوب تقویت زمین ضرورت دارد .
تذکر : چون تربچه معمولا پس از ۱۸ تا ۲۵ روز از تاریخ کاشت بذر ، قابل برداشت خواهد بود ، توصیه می شود که بذر آن را با سایر سبزیها بکارند تا زمین بخاطر کشت تربچه معطل نماند .
به این منظور می توان تربچه را با سبزیهایی مانند : هویج درر یک زمان و یک محل کاشت زیرا در حالی که تربچه برداشت می شود ، هویج شروع به رشد میکند و از زمین حد اکثر استفاده خواهد شد .
بذر گیری : برای آن که شخصا بتوان بذر خوب تهیه نمود و بذر مورد نیاز سال بعد را تامین کرد . از آخرین محصول پاییزه تربچه‌های سالمتر و خوش فرم تر را جدا کرده ، جمع آوری می نمایند و در زیر خاک خشک کنار هم به صورت ردیف می خوابانند . در طول زمستان آنها را به همین شکل نگهداری نموده در اسفند تا فروردین ماه بتدریج آنها را از زیر خاک خشک خارج کرده ، به فواصل ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر از یکدیگر می کارند . پس از مدتی شاخه گل آنها از خاک خارج شده گل می دهد . در تیرماه و مرداد ماه بذرآنها می رسد . پس از رسیدن بذرها ، شاخه‌های حامل بذرها را که در غلاف ( غلاف بذرها را در داخل خود نگهداری می کند ) قرار دارد قطع نموده و دسته می کنند و در محل خشکی که هواگیر باشد خشک می کنند . پس از آنکه غلاف‌ها خشک شدند آنها را با ملایمت و به آهستگی به زمین می زنند ( می کوبند ) تا بذرها از داخل غلاف‌ها خارج شوند .آنگاه بذرها را از خاشاک جدا ساخته و در قوطی ، جعبه و یا پاکت در محل مناسبی نگهداری می کنند
در مورد تربچه‌های زمستانه بایستی از بذر تربچه‌های پائیزه بذر تهیه نمود.