جمهوري اسلامي ايران پس از ژاپن دومين توليدكننده راديودارو

رییس سازمان انرژی اتمی ایران در مراسم جشن هسته ای 20 فروردین 1390، نه خبر خوش هسته ای مهم اعلام کرد.

خبر نخست که نشان دهنده برداشته شدن یک گام فنی بسیار بند در برنامه هسته ای ایران است، آن است که ایران برای اولین بار موفق به تولید پودر دی اکسید اورانیوم شده که در واقع سوخت مصرفی راکتور آب سنگین اراک محسوب می شود.

دکتر فریدون عباسی دوانی امروز در سخنرانی خود گفت: «توليد دي اكسيد اورانيوم گريد سراميكي با غناي طبيعي در كارخانه فرآوري اورانيوم اصفهان به مرحله بهره‌برداري نزديك شد و خوراك‌دهي آن آغاز شد. در واحد توليدي ياد شده ماده اوليه مصرفي آن كه همان كيك زرد (U3O8) يا سنگ معدن تغليظ شده اورانيوم است، در يك فرآيند پيچيده شيميايي به پودر دي اكسيد اورانيوم طبيعي خالص (UO2) با مشخصات ويژه و قابليت سراميكي شدن تبديل مي‌شود و به عنوان ماده اوليه براي توليد سوخت راكتور تحقيقاتي آب سنگين اراك مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين دستاورد گام مهمي در توسعه ابعاد تحقيقاتي فن‌آوري هسته ای و هم‌چنين راكتورهاي هسته ای به شمار مي‌آيد». راکتور آب سنگین اراک تا سال 2014 به بهره برداری خواهد رسید و قرار است جایگزین راکتور تحقیقاتی تهران شود.

خبر دومی که دکتر عباسی اعلام کرد مربوط به سوخت راکتور اتمی تهران است. وی گفت: «هم‌چنين مراحل تدوين دانش فني، طراحي فرآيند توليد U3O8 با غناي 20 درصد از UF6 با غناي 20 درصد جهت توليد سوخت راكتور تحقيقاتي تهران به پايان رسيده و سازمان انرژي اتمي ايران در حال ساخت و تامين تجهيزات جهت نصب و راه‌اندازي فرآيند مذكور است كه طبق برنامه زمان‌بندي به بهره‌برداري مي‌رسد». کشورهای غربی تا کنون از عرضه سوخت راکتور تهران به ایران خودداری کرده اند.

خبری سومی که عباسی اعلام کرد مربوط به کشف دخایر جدید اورانیوم در کشور است. عباسی در این باره گفته است: «كشف ذخاير قابل توجه اورانيوم در منطقه اكتشافي ناريگان در استان يزد در اواخر سال 88 چشم‌انداز اميد بخشي را در دستيابي به معادن اورانيوم در سراسر ايران ايجاد كرده است».

خبر چهارم، افزایش ظرفیت تولید کیک زرد در ایران است. رییس سازمان انرژی اتمی ایران گفته است: «معدن زيرزميني ساغند در حوزه معدن، آماده‌سازي و تجهيزات از پييشرفت قابل ملاحظه‌اي برخوردار است و به موازات آن ساخت كارخانه توليد كيك زرد اردكان زمينه افزايش ظرفيت توليد اين ماده اوليه مورد نياز چرخه سوخت را در سال‌هاي آينده فراهم كرده است». ایران تاکنون وارد کننده کیکی زرد بوده است اما از سال گذشته و با بهره برداری از مجتمع گچین در بندعباس تولید داخلی در این حوزه را آغاز کرده است. ظرفیت کارخانه اردکان و معدن ساغند به ظرفیت مجتمع گچین افزوده خواهد شد.

خبر پنجم در مورد نسل سوم ماشین های سانتریفیوژ است. عباسی در سخنان خود از تست موفق ماشین های نسل سوم خبر داده و گفته است: «توليد اورانيوم غني شده با غناي كم‌تر از پنج درصد با به‌كارگيري سانتريفيوژهاي نسل اول با بالاترين راندمان ادامه دارد. در جهت بهينه‌سازي ماشين‌هاي سانتريفيوژ براي افزايش توان جداسازي، ماشين‌هاي نسل دوم نيز توليد و آزمايش شده‌اند. در ادامه اين تحقيقات همكاران توانمند ما در سازمان انرژي اتمي ايران در پرتو الطاف خداوندي توانستند ماشين نسل سوم را نيز طراحي كنند. اين ماشين آزمايش‌هاي خود را با موفقيت به پايان رسانده است.»

خبر ششمی که عباسی اعلام کرد در مورد افزایش تولید آب سنگین در اراک است. وی گفته است: «در حال حاضر اين كارخانه طبق برنامه كاري تعيين شده جهت تامين نياز راكتور تحقيقاتي اراك مشغول به كار و توليد است و با بهينه‌سازي انجام شده توليد آن 10 درصد افزايش يافته است.»

خبر هفتم در مورد رادیو داروهاست. عباسی در این مورد تولید رادیو داروهای جدید گفته است: «ژنراتور راديودارويي گاليوم ـ ژرمانيوم براي نخستين‌بار در كشور توليد شد. همزمان با مراسم روز ملي فن‌آوري هسته ای، عمليات اجرايي استقرار سامانه‌هاي پرتودهي استان‌هاي چهارمحال و بختياري وآذربايجان شرقي با پشتيباني و حمايت مادي و معنوي معاونت علمي و فن‌آوري رياست جمهوري مراحل امكان‌سنجي و طراحي پايه آن صورت گرفته است آغاز مي‌شود. خبر مسرت بخش ديگر در اين حوزه توليد ژنراتور راديودارويي گاليوم ـ ژرمانيوم براي نخستين‌بار در كشور است. گاليوم 68 يكي از راديونوكلوييدهاي مهم و كاربردي در حوزه پزشكي هسته ای جهت استفاده از تصويربرداري به روش پت است كه امروزه از جايگاه ويژ‌ه‌اي در تشخيص بيماري‌ها به ويژه سرطان‌هاي سيستم نوروآندوكرين دارد. اين ژنراتور تنها در دو كشور جهان به توليد انبوه رسيده است اما در آسيا افتخار توليد اين ژنراتور براي نخستين‌بار به نام پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌يي سازمان انرژي اتمي ثبت شده است. يكي ديگر از دستاوردهاي اين پژوهشگاه را توليد راديوداروي مس ـ 64 بوده است. اين راديو دارو يكي از مهم‌ترين راديوداروهاي مورد استفاده در روش نوين تصويربرداري با گسيل پوزيترون معروف به پت است كه تشخيص بافت كم اكسيژن توسط آن با موفقيت در بيماري‌هاي انساني در سه كشور جهان آزمايش شده است. تشخيص بافت كم اكسيژن در بسياري از بيماري‌ها از جمله سرطان‌ها، آنفاكتوس قلبي و مغزي حياتي است».

عباسی گفته است: «جمهوري اسلامي ايران پس از ژاپن دومين توليدكننده راديودارو در آسيا و چهارمين توليد كننده آن در جهان است».

خبر هشتم به ساخت طیف سنج جرمی 4 قطبی در کشور بوده است. عباسی در ابن باره گفته است: «فاز تكميلي طراحي و ساخت دستگاه طيف‌سنج جرمي چهار قطبي انجام شد. این دستگاه براي اندازه‌گيري غناي اورانيوم در فرآيند غني‌سازي از دستگاه طيف‌سنج جرمي استفاده مي‌شود كه بدون آن پي بردن به ميزان و درصد غناي اروانيوم در سايت غني‌سازي با دقت بالا امكان‌پذير نخواهد بود. زمينه تهيه اين دستگاه از طريق ديگر كشورها براي ما فراهم نبوده و با توجه به تحريم‌هاي اعمال شده در اين عرصه اهميت دستيابي به آن روشن است».

نهمین خبری که عباسی اعلام کرد ساخت اولين شتابگر الكترواستاتيك با بيشينه انرژي 200kev در ايران بود. وی گفت: «اين محصول در حال حاضر آماده تحويل به يك دانشگاه است و در سال جاري چند دستگاه ديگر ساخته شده و به دانشگاه‌هاي متقاضي تحويل مي‌شود